Polska > Książki > Kluby sukcesu TeTa > 9.1  System TeTa
Stopnie wtajemniczenia
9.1 Analogia do potrzeb wg Maslowa
Praca do wykonania w KLS podzielona jest na "Stopnie Wtajemniczenia". Jest ich w sumie siedem.

Nieprzypadkowo stopnie wtajemniczenia nawiązują do hierarchii potrzeb Maslowa, który zainteresował psychologów koncepcjami "zdrowego" człowieka i pozytywnego myślenia. Według Maslowa, motywacja działania człowieka zmienia się w miarę zaspokajania potrzeb na coraz wyższych szczeblach rozwoju osobowości. Stopnie Wtajemniczenia, czyli siedem tytułów mistrzowskich w Klubie, stanowią symboliczną analogię do siedmiu potrzeb człowieka:

  Mistrz Potrzeba  
  Wymowy przetrwania  
  Organizacji bezpieczeństwa  
  Działania przynależności i miłości  
  Osobowości szacunku  
  Motywacji samorealizacji  
  Piękna piękna  
  Prawdy prawdy  

Maslow zauważył, że współczesna mu psychologia ma, jak powszechnie wiadomo, mało do powiedzenia na temat piękna, sztuki, przyjemności, zabawy, zdumienia, fascynacji, radości, miłości, szczęścia i innych "nieużytecznych" reakcji i doświadczeń celu. Dlatego ma ona nikłą lub żadną użyteczność dla artystów, muzyków, poetów, pisarzy, humanistów, koneserów, aksjologów, teologów czy innych jednostek zorientowanych na to, co jest w życiu celem lub co daje radość. Jest to równoznaczne z zarzutem wobec psychologii, że mało oferuje współczesnemu człowiekowi, który najrozpaczliwiej potrzebuje naturalistycznego bądź humanistycznego systemu celów czy wartości.

Maslow zwrócił uwagę na potrzebę zajęcia się pozytywnymi stronami osobowości człowieka, a nie tylko jego ułomnościami. Zauważył olbrzymi potencjał tkwiący w ludziach, nawet tych (a może szczególnie tych), którzy oceniani są jako odbiegający od normy. Zwrócił uwagę na konieczność szerszego zajęcia się badaniem ludzi nieprzeciętnych. Zaproponował nowy rodzaj psychologii dla ludzi zdrowych, którzy są różni od ludzi przeciętnych (nie jest to jedynie różnica stopnia, ale także kategorii). Było dla niego oczywiste, że badanie jednostek ułomnych, skarłowaciałych, niedojrzałych i niezdrowych może podejmować tylko ułomna psychologia i ułomna filozofia. Wymagał, aby podstawą bardziej wyrafinowanej wiedzy psychologicznej było badanie ludzi samorealizujących się.

Podobnie Kluby Ludzi Sukcesu są miejscem dla bardziej wyrafinowanych ludzi, którzy świadomie dbają o własny rozwój i samorealizację. Co nie znaczy, że jest jakakolwiek bariera dla chętnych: każdy sam (swoim wkładem pracy i zaangażowania w działanie w Klubie) decyduje, do której kategorii ludzi się zalicza.

Według Maslowa, motywacja działania człowieka zmienia się w miarę zaspokajania potrzeb na coraz wyższych szczeblach rozwoju osobowości. Potrzeby człowieka mają charakter hierarchiczny, muszą więc być zaspokajane w określonej kolejności: najpierw musi być zaspokojona potrzeba niższa w hierarchii, aby można było efektywnie zaspokoić potrzebę wyższą.

Najbardziej elementarna jest potrzeba przetrwania, czyli utrzymania się przy życiu: potrzeba pożywienia, schronienia i ubrania. Druga w hierarchii, potrzeba bezpieczeństwa, staje się istotna dopiero, kiedy pierwsza jest w miarę zaspokojona. Człowiek w stanie skrajnego głodu (potrzeba przetrwania) będzie myślał przede wszystkim o jedzeniu i dopiero po jego zaspokojeniu może zająć się wyższą potrzebą bezpieczeństwa. Kiedy zapewnione jest bezpieczeństwo: fizyczne, finansowe, jak również emocjonalne, pojawia się potrzeba przynależności i miłości. Człowiek jest istotą społeczną; potrzebuje być kochany, lubiany i uznawany przez innych. Czwartą w hierarchii jest potrzeba poczucia własnej wartości, wiążąca się z szacunkiem dla samego siebie.

Zgodnie z teorią Maslowa, ludzie, którzy nie mają zapewnionego bezpieczeństwa emocjonalnego oraz odpowiedniej dawki miłości, nie są w stanie zaspokoić potrzeby poczucia własnej wartości. Mimo olbrzymiej liczby osób i instytucji zawodowo oferujących poczucie bezpieczeństwa i miłości (duchowni, psychologowie, psychoanalitycy, wróżbici, a ostatnio w coraz większym stopniu nauczyciele pozytywnego myślenia) wiele osób jest wciąż zagubionych na etapie poszukiwania szacunku dla samego siebie. Jest to o tyle dramatyczne, że stanowi olbrzymi hamulec w rozwoju osobowości i praktycznie nie pozwala na zaspokajanie, następnej w hierarchii, potrzeby samorealizacji. Maslow zauważył, że musimy być tym, kim możemy być, i poświęcił wiele uwagi badaniu ludzi samorealizujących się. Zrozumienie potrzeby samorealizacji człowieka wydaje się być jednym z ważniejszych zadań psychologii.

Początkowo Maslow ograniczał się do tych pięciu szczebli w swojej hierarchii potrzeb, ale z czasem dodał jeszcze dwa: potrzebę piękna i potrzebę prawdy.

Obecność potrzeby piękna może być obserwowana w różnych kulturach, a nawet w okresie życia jaskiniowego. Potrzeby estetyczne obserwował Maslow u niektórych swoich pacjentów. Osoby te "aktywnie tęsknią do piękna" i "stają się chore (w pewnym sensie) w otoczeniu brzydoty, a zostają wyleczone przez piękne otoczenie". Maslow zostawia pole do popisu dla innych badaczy, aby wyjaśnić np., "co to znaczy, jeśli człowiek czuje silny, świadomy impuls wyprostowania krzywo wiszącego obrazu".

Potrzeba prawdy zdaje się być najwyższą potrzebą człowieka (tego najedzonego, zabezpieczonego, kochanego oraz kochającego siebie i innych). Jak to, naprawdę, jest z tą świadomością, reinkarnacją, duchem i materią? Czy komputery są następnym etapem ewolucji, czyli naszymi spadkobiercami na Ziemi? Dlaczego ten atrament wylał się w pierwszym odcinku "Dekalogu" Krzysztofa Kieślowskiego? Kto reżyseruje nasze niesamowite zbiegi okoliczności?

Uwaga techniczna: być może Maslow chciał piękno i prawdę wcisnąć przed samorealizację, jak to wynikałoby z niektórych kanadyjskich podręczników szkolnych. Nie jest to w gruncie rzeczy tak bardzo istotne, czy dojdziemy do wniosku, że trzeba zaspokoić potrzebę prawdy, aby można się było realizować, czy też odwrotnie. Podobnie z pięknem. Może w ogóle na tym etapie potrzeby te zaspokajane są bardziej równolegle, niż ma to miejsce na niższych szczeblach (na których też pewne zazębianie zawsze występuje). Ważne, żeby nie zapominać o potrzebie piękna i prawdy w rozwoju osobowości. W Stopniach Wtajemniczenia w Klubie Ludzi Sukcesu, które symbolicznie oparte są na hierarchii Maslowa, traktujemy je jako szósty i siódmy etap.

Spis stopni wtajemniczenia
W celu uzyskania pewnego efektu estetycznego do każdego z siedmiu Stopni Wtajemniczenia przyporządkowany jest kolejny z siedmiu kolorów tęczy. Dalej podane są Stopnie Wtajemniczenia i ich krótka charakterystyka. Zdobywanie wymienionych tytułów powinno odbywać się w podanej kolejności, ale nic nie stoi na przeszkodzie, żeby się trochę zazębiały: ważne, żeby działać!
  1. Mistrz Wymowy (kolor czerwony). Analogia do potrzeby przetrwania: odnalezienie się wśród innych członków Klubu i umiejętność komunikowania się z nimi, pokonanie lęku przed publicznym występowaniem, działanie w Klubie. Mistrz Wymowy umie sprawnie, logicznie, rzeczowo i elegancko prezentować swoje myśli. Potrafi występować publicznie. Jest solidny i odpowiedzialny za to, co robi.
  2. Mistrz Organizacji (kolor pomarańczowy). Analogia do potrzeby bezpieczeństwa: identyfikacja z Klubem, jako miejscem motywacji i wsparcia duchowego. Mistrz Organizacji potrafi brać aktywny udział w życiu Klubu i popularyzować jego ideę. Umie organizować. Inspiruje do solidnego działania.
  3. Mistrz Działania (kolor żółty). Analogia do potrzeby przynależności: umiejętność szerzenia idei i reprezentowania Klubu na zewnątrz, tworzenie nowych Klubów. Mistrz Działania umie aktywnie szerzyć ideę konstruktywnego myślenia i brania odpowiedzialności za wszystkie swoje działania. Zna i stosuje zasady współdziałania.
  4. Mistrz Osobowości (kolor zielony). Analogia do potrzeby poczucia własnej wartości: praca nad sobą i przekazywanie tych umiejętności innym. Mistrz Osobowości umie systematycznie pracować nad własnym rozwojem, aktywnie przekazuje te umiejętności innym oraz szerzy wiedzę na temat potencjału człowieka.
  5. Mistrz Motywacji (kolor błękitny). Analogia do potrzeby samorealizacji: odnalezienie siebie i swojego powołania. Mistrz Motywacji rozumie sens samorealizacji. Odnalazł siebie i swoje powołanie życiowe, które realizuje m.in. dzięki Klubowi. Aktywnie bierze udział w rozwijaniu idei Klubu.
  6. Mistrz Piękna (kolor granatowy). Analogia do potrzeby piękna: rozwój przez sztukę, dostrzeganie piękna. Mistrz Piękna umie rozwijać swoją kreatywność przez sztukę. Umie uczyć dostrzegania i tworzenia piękna w życiu. Traktuje swoje życie jak dzieło sztuki, które świadomie tworzy.
  7. Mistrz Prawdy (kolor fioletowy). Analogia do potrzeby prawdy: poszukiwanie prawdy o świecie i bycie wzorem dla innych. Mistrz Prawdy umie praktycznie zastosować umiejętności zdobyte w Klubie do poszukiwania prawdy o świecie. Jest autorytetem dla innych. Demonstruje na swoim przykładzie, że "człowiek to brzmi dumnie".
Więcej informacji na temat każdego ze Stopni Wtajemniczenia oraz wymagania z nimi związane można znaleźć dalej w osobnych rozdziałach. Wymagania, dotyczące każdego ze stopni, mogą być modyfikowane w poszczególnych Klubach. Inicjatywa i pomysłowość są tutaj mile widziane, ale pod warunkiem koordynowania tego z innymi klubami, dzięki czemu zachowana będzie jednolitość rytuałów w 1000K. Kontakt internetowy na ten temat jest łatwy dzięki istnieniu grupy "sens" oraz stron internetowych poszczególnych KLS.

Zdając sobie sprawę, że wszystko jest umowne, używamy tych szczebli do wspinania się na coraz wyższy poziom swojego JA. Zdobywanie kolejnych Stopni Wtajemniczenia stwarza dobre ramy działania i pomaga w motywacji na drodze do poznania siebie i swoich możliwości. Jak wynika z badań (patrz: 19.2 Uniesienie):

wyraźny cel, reguły gry i ocena
są nam równie niezbędne do życia, jak powietrze,
woda i pożywienie.
Działalność w Klubie dostarcza wszystkich ośmiu składników potrzebnych do uniesienia. Życzę udanej zabawy, "działania dla samej przyjemności działania", a wszystkich nowo pasowanych Mistrzów proszę o kontakt internetowy, komentarze i nowe pomysły!
TeTa > Polska > Książki > Kluby sukcesu TeTa > 9.1  © Tadeusz Niwiński, Canada, 2006-05-25